Tüp Bebek Nedir ?

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Tamer Sözen Tüp Bebek ile ilgili bilmediklerinizi sizler için anlattı. İnvitro fertilizasyondu latincesi. 20. yüzyılın 2. yarısında fikir doğdu 70? lerde olgunlaştı ve 80?lerde gerçek oldu. İnvitro; laboratuar ortamı demekti, fertilizasyon da döllenme.IVF diye kısaltılan invitro fertilizasyonun tam Türkçe karşılığı vücut dışı laboratuar ortamında döllenme idi. Oldukça uzun, sevimsiz ve soğuk bir tercüme! Ama Türk tıbbı, buluşu mükemmel özetledi. TÜP BEBEK. Öyle ya, işlem tüplerde yapılıyordu bir nevi. Ve sonuçta amaç bir bebekti. Pekala tüp bebekti işte.Hani derler ya biraz amiyane: CUK OTURDU! Böylece 90?lı yıllar tüp bebeğin TÜRKİYE?ye girdiği dönem oldu. Önce İzmir sonra Ankara ve akabinde İstanbul! Adeta bir solukta tüm ülkeye yayıldı bu metod. 2007 itibariyle 45 şehirde tam 80 tüp bebek merkezi var.(30 kadarı İstanbul?da.) NEDİR TÜP BEBEK? Sperm ve yumurtanın vücut ortamında bir araya gelemediği ya da gelse bile oluşan embriyonun (cenin) uterusa (rahime) yerleşemediği durumlarda embriyonun laboratuar ortamında oluşturulup rahime konulması işlemlerinin bütünüdür. NE ZAMAN, KİMLERDE UYGULANIR? *Kadınlarda; tüplerin iki taraflı tıkalı olması durumunda, *Erkeklerde; sperm sayısının veya hareketliliğin çok az olması yada hiç olmaması, *Açıklanamayan kısırlıklarda 3 aşılamaya rağmen gebelik elde edilememesi, *Çeşitli nedenlerle oluşan yumurta kalitesinin bozulması, *35-45 yaş arasında yumurta kalitesinin yitirilmesi, *Erken menapoza girip başka bir yumurta (donör) ile gebelik isteyenlerde, YUMURTA NASIL ELDE EDİLİR? Öncelikle, gerek maliyet gerek uygulamanın zahmeti nedeniyle çok yumurta elde edilmeye çalışılır.Bunun için yumurta büyütücü iğneler kullanılır.Genellikle cilt altına (hastalar bile yapabilir) yapılan iğneler sonucunda belli büyüklüğe ulaşan yumurtalar küçük bir operasyon eşliğinde özel enjektörlerle çekilerek toplanır. İŞLEM SIRASINDA ACI DUYULURMU? Azda olsa acı duyulacağı için ve hastanın bu acı ile hareket etme riski olduğundan genel anestezi altında uygulanır.Dolayısıyla acı duyulmaz.   YUMURTALAR NE ZAMAN TOPLANIR? İğneler yapılırken yumurtaların büyümesi 2 gün ara ile ultrasonla takip edilir. 18mm?ye ulaşınca yapılan başka bir iğne ile yumurtalar çatlatılır ve bu iğneden 35 st. sonra sözü edilen operasyonla yumurtalar toplanır. SPERMLER NASIL ALINIR? Mastürbasyon(elle boşalma) ile özel bölümlerde özel kaplara toplanır. PEKİ NE ZAMAN? Yumurtaların toplandığı gün spermlerde alınır.Bu işlemden önce 48-72 saatlik cinsel perhiz uygulanır. EMBRİYO (CENİN) NASIL OLUŞUR? Toplanan spermler özel bir ortamda incelenir.Kaliteli olanlar daha önceden alınmış ve hazırlanmış yumurtalarla aynı ortama konulur. Bu ortam kadınların tüpündeki doğal ortamın hemen hemen aynısıdır.Embriyolog adı verilen özel uzmanlar bu doğal ortamda oluşan embriyoları mikroskop altında inceler ve uygun olduklarında olgunlaşmalrını bekler. EMBRİYOLAR NASIL TRANSFER EDİLİR?NE ZAMAN? Genellikle (bazı özel durumlar hariç) yumurta toplandıktan 3 gün sonra rahime transfer edilir.Bu işlem hasta için oldukça kolay ve rahat bir uygulamadır. O nedenle anestezi verilmez.İnce uzun bir tüple (kanül) rahim ağzındaki dar kanal açılır ve elde edilen embriyolar rahim içerisine endometrium adı verilen döl yatağına yerleştirilir.İşlem sonrası hasta 2-3 saat dinlenir ve evine gider. MİKROENJEKSİYON FARKLI BİR ŞEYMİ? ICSI(İntraaytoplazmik sperm injeksiyonu) adı verilen bu yöntemde uzmanlar sperm ile yumurtanın kendiliğinden döllenmelerini beklemezler.Spermlerin çok az yada hareketsiz olduğu durumlarda spermler direkt olarak yumurtanın kabuğu geçilerek stoplazma denilen iç kısmına gönderilir.Döllenme sonrası oluşan embriyolar yine aynı yöntemle 3 gün sonra rahime transfer edilir. TÜM BU İŞLEMLERİ AYNI DOKTOR MU YAPAR? Tüp bebek bir ekip işidir.Kimi zaman 3-4 doktor görev alır.Yumurtaların ultrasonla takibini bir hekim (jinekolog) yapar. Yine yumurta toplama (opu-ovum pick up) ve embriyo transferini bir jinekolog yapar.Yumurtaları geliştirip embriyoları oluşturan ise embriyoloji ihtisası yapan uzmanlardır. TÜM BU İŞLEMLERİN BİR RİSKİ VARMIDIR? Yumurta toplama ve embriyo transferinde pratikte hiçbir risk yoktur. Sadece yumurtalar büyütülürken ilaç dozlarının iyi ayarlanmaması durumunda fazla sayıda ve aşırı büyümüş yumurtalarla ortaya çıkan ?HİPERSTİMÜLASYON(AŞIRI UYARI) SENDROMU? bir riskdir. Böyle bir durumda uygulama sonlandırılır hasta hastaneye yatırılıp takip ve tedavi altına alınır.Alınan sıkı tedbirlerle bu komplikasyonlar görülmektedir.   KAÇ EMBRİYO TRANSFER EDİLİR? Bu durum ülkelerin sağlık bakanlıklarınca belirlenir.Bazı Kuzey Avrupa ülkelerinde tek embriyo transfer edilirken ABD?nin bazı eyaletlerinde sınır yoktur.Türkiye?de ise 2004 yılında sınır 4 olarak belirlenmiştir.   PEKİ HEPSİ İÇİNDE KAÇ PARAYA TÜP BEBEĞİMİZ OLUR? 90?lı yıllarda tüp bebek dünyada olduğu gibi ülkemizde de çok pahalıydı.Kimi yerlerde 10.000 doları(13 milyar) buluyordu. Ama uzmanların sayısının artması ve merkezlerin çoğalması rekabeti getirdi. Buda ücretlere yansıdı.Şu anda birçok merkezde 2500 dolar (3,250 milyar ya da 3bin 250 ytl?ye), her şey içinde fiyatıdır. Hastanın yaşı ve yumurta kalitesine göre ilaçların masrafı ise 1.250 ? 2.500 YTL kadardır. Eee.. ne yaptı? Ortalama 5000 YTL eski hesap 5 milyara işlem tamam.   GARANTİ BEBEĞİMİZ OLURMU? Hiçbir şeyin olmadığı gibi (hayatımızın, beklentilerimizin) tüp bebeğinde tabii ki garantisi yoktur. Kısır çiftin sorununa göre ve en önemlisi hastanın yaşına göre %30-70 başarı vardır. Genç kadınlarda sorun tüp tıkanıklığı ya da sperm azlığı veya yokluğu ise başarı %50?nin üstündedir. 40 yaş ve üstünde ise başarı %30?ların altına düşer.