Türkiye, yıllık 18,1 milyon tonla Birleşmiş Milletler Çevre (UNEP 2021) Raporuna göre gıda israfının en fazla yaşandığı 214 ülke arasında 15. sırada yer alıyor.
Gıda israfının en yüksek olduğu ülkeler arasında 15. sırada yer alıyoruz. Çöplerdeki atık miktarının yarısından fazlasını gıdanın oluşturduğu ülkemizde gıda israfında, sebze ve meyveden sonra ekmek başı çekiyor.
Türkiye, Birleşmiş Milletler Çevre (UNEP 2021) Raporuna göre gıda israfının en fazla yaşandığı 214 ülke arasında 15. sırada yer alıyor. Ülkemizde, 2020 yılında yapılan son araştırma, her yıl 18,1 milyon ton gıdanın israf edildiğini gösteriyor. Çöplerdeki atık miktarının yüzde 52´sini gıdanın oluşturduğu ülkemizde, günlük 4,9 milyon ekmek çöpe gidiyor. Bu verilerden yola çıkan Sabri Ülker Vakfı, ekmek tüketimini ortaya koymak için ´Tüketicinin Ekmek İsraf Araştırması´nı gerçekleştirdi.
Türkiye çapında yürütülen araştırma sonucuna göre katılanların yüzde 75´i ekmeğin ´en çok israf edilen gıda´ olduğunu düşünüyor. Ancak 10 kişiden 8´i ´evlerinde ekmek israfı olmadığını´ söylüyor.
Doğu Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. İrfan Erol´un liderliğinde 2 bin 400 kişi üzerinde gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları, 29 Eylül Uluslararası Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü´nde Sabri Ülker Vakfının Dünya Sürdürülebilir Kentsel Gıda Merkezi (CEMAS) ve Avrupa Gıda Bilgi Konseyi (EUFIC) ile birlikte İspanya´da düzenlediği ´Gıda İsrafı ve Gıda Kaybı Önleme Basın Konferansı´nda paylaşıldı.
Basın toplantısında Türkiye´deki gıda israfının genel çerçevesi hakkında bilgi veren Sabri Ülker Vakfı Genel Sekreteri Selen Tokcan, dünyada 700 milyona yakın insanın açlıkla, 670 milyondan fazla insanın ise obezite ile mücadele ettiğine dikkat çekerek, gıda israfı konusunda tüm tarafların birlikte hareket etmesi gerektiğini söyledi.
Toplantıda bir konuşma yapan Tarım ve Orman Bakanlığı Avrupa Birliği Uyum Daire Başkanı & Gıdanı Koru Kampanyası Koordinatörü Zeynep Özkan, Bakanlık tarafından yürütülen ´Gıdanı Koru, Sofrana Sahip Çık´ kampanyası hakkında bilgi verdi.
Özkan, şöyle konuştu: Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Tarım ve Orman Bakanlığı iş birliğinde, gıda kaybı ve israfı hakkında kamuoyunun farkındalığını artırmak ve gıda tedarik zincirindeki tüm aktörleri harekete geçirmek için Gıdanı Koru ulusal kampanyamız devam ediyor. Kampanya sayesinde tüketiciler daha az israf etmeye başladı. Haneler yaklaşık 80 milyon dolar tasarruf etti. Tarih etiketleri farkındalığında yüzde 20 artış, aşırı pişirme ve porsiyonlamada yüzde 40 azalma, atık gıdaların geri dönüşümünde ise yüzde 22 artış gözlendi. Tüketicilerin yüzde 84´ü artık gıda israfı konusunda daha temkinli.
EN BÜYÜK KAYIP MEYVE SEBZEDE
En büyük kayıp meyve sebzede yaşanıyor. Türkiye´nin israf karnesinde üretilenin yaklaşık yüzde 50´sinin kayıp olduğu meyve ve sebze tüketiminden sonra yılda 2.000 litre ile içecek sektörü, 4,2 ton kayıp ile de hizmet sektörü başı çekiyor. Türkiye´deki evsel gıda atığı ise yılda tahminî 7 milyon 762 bin 575 ton. Bu oran yılda kişi başı 93 kilograma denk geliyor.
İSRAFİN KAYNAĞI LOKANTALAR
Tüketicinin Ekmek İsraf Araştırması - TİA 2022”nda dikkat çeken başlıklar şöyle:
-Katılımcıların, günlük ortalama 3,6 ekmek tükettiği görülüyor.
-Gıda israfının önüne geçmenin tek yolu “İhtiyaç kadar satın almak”
-Her 10 katılımcıdan yaklaşık 3´ü, gıdayı en sık israf etme nedeni olarak “son tüketim tarihinin geçmesi” şeklinde ifade ediyor.
-Her 10 katılımcının 8´i tüketilen ekmeği “satın aldığını” belirtiyor.
-“Evinizde ekmek israfı oluyor mu?” sorusuna her 10 katılımcıdan yaklaşık 8´inin “hayır”;
“Yemekten sonra masada ekmek artığı kalıyor mu?” sorusuna ise 10 katılımcıdan 6´sının “hayır” cevabı verdiği görülüyor.
-Her 10 katılımcıdan 6´sı bayatlayan ekmekleri “bayat olarak tükettiğini” ifade ediyor.
-Katılımcıların büyük çoğunluğu (yüzde 75,1), ekmeğin “en çok israf edilen gıda” olduğunu düşünüyor.
