Türk müteahhitleri 1970?lerden 2011 yılına kadar Libya?da 29 milyar dolarlık 565 dev projeyi hayata geçirdi. 2011 yılında Arap Baharı?ndan sonra Libya?daki iç karışıklıklar dev projelerin hızını kesti. Yapımı devam eden projelerdeki hakedişlerin tahsilindeki sıkıntıyı çözmek için Türk hükümeti ile Libya arasındaki görüşmelerden de bir sonuç çıkmadı. Çatışmaların devam etmesi ve şantiyelerde iş güvenliğinin kalmaması üzerine ise Türk şirketleri şantiyeleri olduğu gibi bırakıp, çalışanlarını Türkiye?ye getirdi.
Çözüm beklerken yeni kriz
Libya?da Başbakan Abdullah es-Seni başkanlığında pazar günü toplanan Tobruk hükümeti, ülkede altyapı ve üstyapı projelerini üstlenen tüm Türk şirketlerini ?Libya?dan çıkarma? kararı aldı. Toplantıda, daha önce yapılmış olan tüm sözleşmelerin gözden geçirilmesine karar verildi.
Kararı değerlendiren Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Libya İş Konseyi Başkanı Hüseyin Ersin Takla, ?Biz sorunun çözümünü beklerken, bu karar geldi. Bu iş kısa sürede çözülemez? dedi. Takla, şunları söyledi:
?Bu kararla Türk şirketlerinin üstünde bir baskı oluşturmaya çalışıyorlar. Biz olumlu bir netice beklerken bu açıklamayla, beklenen olumlu neticenin çıkmayacağını gördük. Bu sorunun çok kısa zamanda çözüme kavuşması beklenemez. Bunun belirsiz bir sürece yayılacağı anlaşılıyor. Daha önce uluslararası tahkim ya da görüşmeler yoluyla alacakların ödenmesi konusu gündeme geldi ancak hiçbirinden bir sonuç çıkmadı.?
?Yarın çıkın demek değil?
Türk müteahhitlerinin Libya?da üstlendiği işlerin karşılığında hemen ödenmesi gereken 1 milyar dolar alacağı olduğunu belirten Takla, ?Alacakların toplam tutarı 4.5 milyar dolar. Şantiyelerde bulunan iş makinesi ve araç gereçlerden oluşan toplam envanter ise 7 milyar dolar? dedi. Takla, şöyle konuştu:
?Tobruk hükümetini Libya?nın resmi hükümeti olarak görürseniz, ki Birleşmiş Milllet kararı da bu yönde, o zaman Tobruk hükümetinin Türk şirketlerinin faaliyetini yasaklamasıyla ilgili kararının bütün Libya?da geçerli olduğunu düşünmemiz gerekir. Bu durumda Libya?da hesap kapanır. Ama bu karar uygulanır, uygulanmaz, nereye kadar tesir eder, bu da zamanla belli olacaktır. Şu etapta bu karar hemen yarın çıkın anlamına gelmez. Şu an itibariyle hiçbir Türk şirketinin Libya?da bir faaliyeti yok. Firmalar malzemelerini beklemek için birkaç kişiyi bırakmış olabilir.?
29 milyar dolarlık iş
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, Türk müteahhitlerin Libya?da 29 milyar dolarlık 565 projeye imza attığını belirterek, şunları söyledi:
?Libya Türk müteahhitlerin dünyaya açıldığı ilk pazar olarak her zaman önemli bir yere sahip olmuştur. Libya?da, Arap Baharı ve Kaddafi yönetiminin devrilmesinden bu yana geçen 4 yıl sonunda bir düzen sağlanamadığı gibi mevcut güvenlik sorunlarının giderek daha ciddi boyutlara ulaştığı görülmektedir. Ülkenin yakın bir gelecekte istikrara ulaşması oldukça zor görünmektedir. Ülkede son döneme kadar faal olan kısıtlı sayıdaki Türk müteahhitlik firması da operasyonlarını küçültmek yoluna gitmiş bulunmaktadır. Tobruk hükümetinin yaptığı son açıklamalar konusunda şu ana kadar firmalarımıza ulaşmış herhangi bir tebligat bulunmamaktadır.
