Öksürük, vücudun akciğerlerdeki tahriş edici maddeleri dışarı atmaya çalıştığı bir yoldur. Ancak öksürük, astımdaki akciğer iltihabı ve tetikleyicilere maruz kalma nedeniyle olduğunda öksürük uzun süreli olabilir. Astım öksürüğünün karakteristik özelliklerini bilirsek erken tedavi ile akciğerlerinizin zarar görmesini engelleye bilirsiniz. Alerji ve Astım Derneği Başkanı Çocuk Alerji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet AKÇAY astım öksürüğü hakkında ayrıntılı bilgiler verdi.
Astım hastalığı çocuk ve yetişkinlerde sık görülen önemli hastalıklardan biridir. Astımda hava yolları iltihaplıdır ve bu iltihaptan dolayı bronşlar çok hassastır. Soğuk ve kuru hava, soğuk algınlığı ve grip, duman, toz ve polenler, deterjan kokusu, sigara kokusu gibi tetikleyicilere karşı aşırı duyarlıdır . Bazı insanlar için öksürük egzersizden sonra başlayabilir. Öksürüğün miktarı ve şiddeti hava ve mevsime göre değişebilir.
Soğuk algınlığı ve virüsleri olan bebeklerde ve küçük çocuklarda hırıltı ile birlikte öksürük oldukça sık görülen belirtidir. Çocuğunuz çok öksürüyorsa, bir doktor tarafından kontrol edilmesini sağlamak faydalı olabilir.
Astım öksürüğü kuru öksürük şeklindedir (balgam ve mukus olmadan), eğer öksürük veya hırıltı geçmiyorsa veya tekrarlıyorsa, geceleri veya sabah erken saatlerde ortaya çıkıyorsa, etrafta koştuktan sonra semptomları varsa, gülmek veya üşütmek, başka soğuk algınlığı semptomları olmadan hırıltı ve nefes darlığı gibi başka belirtiler varsa akla astım hastalığı gelmelidir.
Her gribal enfeksiyon akciğere iniyorsa ve 2-3 haftadan uzun sürüyorsa akla astım hastalığı gelmelidir. Oyun veya spor sonrası öksürük ve akciğerde hırıltı oluyorsa yine akla astım hastalığı gelmelidir.
Çocuğunuzun ne zaman öksürdüğünü izleyin, böylece doktorunuza söyleyebilir ve olası tetikleyicileri belirleyebilirsiniz.
Astımı olan çoğu insanda mukus oluşturmayan kuru bir öksürük vardır.
Bu, hava yollarının tahriş edici bir maddeye tepki olarak daralması ve astımın bir özelliği olması durumunda meydana gelir.
Öksürüğün yanı sıra, genellikle daralmış hava yolunun da neden olduğu yüksek perdeli bir hırıltı sesi vardır. Astım öksürüğü boğulur gibi olur. Bronşlar daralmış olması nedeniyle balgam çıkarmak zordur. Zorla çıkan balgam olursa da balgam koyu kıvamlı bir balgamdır. Bu nedenle özellikle boğulur tarzda olan öksürük olması durumunda da astım hastalığı akla gelmelidir.
Astımınız kontrol altında değilse, geceleri devam eden öksürüğünüz olabilir.
Astım semptomları, çeşitli nedenlerle geceleri ve uyku sırasında daha yaygın olabilir. Bunlar, burundan gelen mukusa tepki olarak öksürmeyi, solunum yollarını etkileyen daha soğuk ve daha kuru havayı, uyurken iltihaplanma üzerinde daha az kontrolü ve tetikleyicilere daha fazla maruz kalmayı içerebilir. Özellikle geceleri uyuduktan 2-3 saat sonra olan ve sabahları olan öksürük astım hastalığının belirtisidir. Hemen uyur uyumaz olan öksürük ise daha çok geniz akıntısı ve sinüzit nedeniyle olan öksürüktür.
Geceleri astım öksürüğü yaşamak ve rahatlatıcı ilacınızı haftada ikiden fazla kullanmak, astımınızın kontrol altında olmayabileceği anlamına gelir ve astım incelemesi için doktorunuzu görmeniz gerekir.
Öksürük astım, saman nezlesi, soğuk algınlığı ve grip veya COVID-19 belirtisi olabilir. Grip ve soğuk algınlığında da öksürük, ateş olabilir. COVID-19 enfeksiyonunda bu belirtiler yanında boğaz ağrısı, baş ağrısı, koku almada sorun, kas ağrısı gibi belirtiler daha ön plandadır. Astım hastalığını COVID-19 enfeksiyonu tetikleyerek daha çok öksürüğe neden olabilir. Grip, COVID-19 ve Astım hastalığı öksürüğünün birbirinden ayrılması çok önemlidir. Bu ayrımda COVID-19 tespiti için testlerin yapılması çok faydalı olabilmektedir. Ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı ve kas ağrısı ön planda olan tüm hastalarda COVID-19 testi yapılması faydalı olacaktır.
-Geceleri uykudan uyandıran
-Kuru öksürük şeklinde olan
-Sabahları olan
-Oyun veya spor sonrası artan
-Kirli hava, kötü koku, soğuk hava, alerjenler ile artan
-Gribal enfeksiyonlar ile tetiklenen
-Her gripten sonra akciğere inen ve 2-3 haftadan uzun süren öksürük durumunda aklımıza astım hastalığı gelmelidir
-Ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı ve kas ağrısı ön planda olan öksürük durumunda mutlaka COVİD-19 testi yapılması önemlidir.
Prof. Dr. Ahmet Akçay Kimdir?
Denizli’de doğan ve ilk, orta ve lise öğrenimini Denizli’de tamamlayan Prof. Dr. Ahmet Akçay Denizli Anafartalar Lisesi’nden birincilikle mezun oldu. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’nde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ihtisası yaparak uzman oldu. 2003 yılında İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Alerji ve Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı’nda çalıştı ve 2008 yılında Çocuk Alerjisi Uzmanlık diplomasını aldı. 2012 yılında Çocuk İmmünolojisi ve Alerjik Hastalıklar Uzmanlık diplomasını ve 2013 yılında Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanlık diplomasını aldı. 2007 yılında Doçent, 2014 yılında profesör oldu. Amerika’nın en iyi ilk 3 hastanesinden birisi olan Cincinnati Children Hospital’de Pediatric Allergy and Immunology departmanında misafir bilim adamı olarak çalışmıştır. Kliniğin başkanı olan Prof. Dr. Amal Assad ile birlikte çalışan Prof. Dr. Ahmet Akçay alerjik hastalıkların ve astımın tanı ve tedavisinde uygulanan yeni yöntemler konusunda tecrübe sahibi olmuştur. Bu çalışması sırasında astım, besin alerjileri, besin alerjilerinde yükleme testleri, immünoterapi (alerji aşıları), egzama, ilaç alerjileri konusunda Amerika’da uygulanan yöntemler konusunda tecrübe sahibi olmuştur. Amerika’da bulunduğu sürede Bernstein Allergy’de çalışma imkânı bulmuştur. Journal of Asthma editorü Prof. Dr. Jonathan Bernstein ile birlikte kısa süreli çalışma imkânı bulmuştur. Amerika’daki alerji kliniklerinin çalışma yöntemleri konusunda fikir sahibi olmuştur. Cincinnati Children Hospitalda Pediatric Pulmonology bölümü tarafından dünyanın önde gelen pediatrik pulmonologlarından Prof. Dr. Robert Wood tarafından organize edilen 4 günlük bronkoskopi kursuna katılmıştır. 2013-2016 yılları arasında Liv Hospital Çocuk Alerji ve Göğüs Hastalıkları bölümünde çalışan Prof. Dr. Ahmet Akçay Mart 2016 yılında İstanbul Alerji’yi kurarak İstanbul Alerji’nin Türkiye’de alerjik hastalıkların ve astımın tanı ve tedavisinde önemli bir adres olmasını amaçlamaktadır. Prof. Dr. Ahmet Akçay Çocuk Alerji ve Astım Akademisi Yönetim kurulu üyesi olup Türkiye’de alerjik hastalıkların tanı ve tedavisinin gelişmesinde katkıda bulunmaya çalışmaktadır. Çocuk Alerji Uzmanı olması nedeniyle; alerjik astım, alerjik nezle, egzama, besin alerjileri, ilaç alerjileri, kurdeşen, temas alerjileri, heriditer anjioödem, mastositoz gibi alerjik hastalıkları, Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı olması nedeniyle; zatürre, tekrarlayan zatürre, bronşektazi, kistik fibrozis, kronik akciğer hastalıkları, kronik öksürük, uyku sorunları, sık tekrarlayan öksürük gibi çocuk göğüs hastalıkları, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı olması nedeniyle sağlam çocuk takibi, gaz ağrısı, çocukluk çağı aşıları, büyüme gelişme geriliği, iştahsız çocuk, kilo alamama, ishal, kusma, karın ağrıları gibi tüm çocukluk çağı hastalıkları konusunda uzmandır. Uyguladığı tanı yöntemleri deri prick testi, yama testi, solunum fonksiyon testleri, besin yükleme testleri, verilen havada nitrik oksid, ilaç alerji testleri ve ter testidir. Uyguladığı tedavi yöntemleri ise ilaç tedavisi, korunma, cilt altı enjeksiyon ve dil altı aşı tedavileridir.